"Sansür yasası" olmadı...

AKP-MHP’nin ‘dezenformasyonla mücadele’ iddiasıyla Meclis’e gönderdiği kanun yoğun eleştirilerin ardından yeni yasama dönemine kadar ertelenmişti. Tasarı, basın özgürlüğünü engellemeyi hedeflediği için kamuoyunda ‘sansür yasası’ olarak biliniyor.

‘Sansür yasası’ şimdilik gündemden düşmüşken, Basın İlan Kurumu, 18 Kasım 1994 tarihli ‘Basın Ahlak Esaslarına Dair Genel Kurul Kararı’nı değiştirdi. 27 Mayıs’taki genel kurul kararı, bugünkü Resmi Gazete’de yayımlandı.

Kararla resmi ilan ve reklam yayınıyla ilgili süreli yayınların basılı nüshalarında, resmi ilan yayınlayan gazetelerin kendilerine ait haber sitelerinde ve sosyal ağ hesaplarında uymaları gereken ‘Basın Ahlak Esasları’ ve bu konuda kurum tarafından yürütülecek işlemlere ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlendi.

Siteler ‘basın ahlak esası’na alındı

Sadece resmi ilan yayımlayan gazetelerin değil, bu gazetelerin kendilerine ait internet haber sitelerinin ve sosyal ağ hesaplarının da Basın Ahlak Esasları’na uyması zorunluluğu getirildi.

Kararda, “Süreli yayınların basılı nüshaları ile resmi ilan yayınlayan gazetelerin kendilerine ait internet haber siteleri ve sosyal ağ hesapları, Basın Ahlak Esasları’na uymak zorundadır” dendi.

Kararda, ‘internet haber sitesi’ de tanımlandı: “Resmi ilan yayınlayan gazetelerin ek gösterge hakkından yararlanmalarını sağlayan kendilerine ait haber siteleri.”

‘Sosyal ağ hesabı’ da aynı şekilde tanımlandı.

1994 tarihli Basın Ahlak Esasları’nın ‘Anayasa ve Kanunlara Uygunluk’ başlıklı bölümü ayrıntılı değiştirildi. Haber ve yorumlarda ‘suçsuzluk’ ilkesinin ihlal edilemeyeceğine ilişkin ilkeye, ‘lekelenmeme hakkı’ da eklendi.

‘Terör’ ve ‘din istismarı’ genişletildi, ucu açık ilkeler eklendi

Eski metinde yer almayan “Suçu ve suçluyu övecek, halkı kin veya düşmanlığa tahrik edecek yayın yapılamaz” ilkesi de yeni metne eklendi.

“Terörü özendirecek yayın yapılamaz” ilkesi, “Terör örgütleri, bunların üyeleri ve olaylar hakkında bilgi ve görsellere, bu örgütleri meşru gösterecek şekilde yer verilemez” diye genişletildi.

Eski metinde yer alan “Din istismar edilemez” ilkesi, yeni metinde “Din ve dini duygular yahut dinen kutsal sayılan değerler istismar edilemez ve kötüye kullanılamaz” diye değiştirildi.

“Toplumun temeli olan aile yapısını bozmaya yönelik ve ailenin korunmasına aykırı yayın yapılamaz” ve “Türk toplumunun ortak milli ve manevi değerlerini zayıflatmaya yönelik yayın yapılamaz” gibi ucu açık ilkeler de eklendi.

Eski metinde yer alan “Gazeteci, kaynaklarının gizliliğini korur, kendisine verilen sırları ve kaynağını açıklayamaz” ifadesiyle yer alan ilke, “Kaynağını açıklamaya zorlanamaz” diye değiştirildi.